Zuid-Koreaanse onderzoekers hebben onderzocht of het mogelijk is om met een speciaal programma de seksuele gezondheid van vrouwen die borstkanker hebben overleefd te verbeteren. Deze vrouwen ervaren namelijk meerdere uitdagingen op seksueel vlak door hun ziekte en behandeling. De resultaten van het quasi-experimentele onderzoek zijn onlangs gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift European Journal of Oncology Nursing.1
Borstkanker kan het seksleven van een patiënt op meerdere manieren negatief beïnvloeden: borstamputaties hebben impact om het lichaamsbeeld en behandelingen zoals bestraling kunnen leiden tot verminderde mobiliteit, fibrose en pijn.2,3 Chemo- en hormoontherapie kunnen overgangssymptomen opwekken, het seksueel functioneren verslechteren en seksuele angsten veroorzaken.4 In een nieuwe studie werd onderzocht hoe effectief een speciaal programma gericht op het verbeteren van de seksuele gezondheid (‘sexual health enhancement’ , SHE) is voor het aanpakken van uitdagingen met betrekking tot de seksuele gezondheid bij vrouwen met borstkanker.
Het onderzoek had een quasi-experimentele pretest-posttest opzet, wat betekent dat variabelen voor en na een interventie worden gemeten, zonder dat deelnemers gerandomiseerd worden. Aan het onderzoek deden getrouwde vrouwen mee die in de 5 jaar voorafgaand aan de studie gediagnostiseerd waren met borstkanker en een mastectomie zonder reconstructie hadden ondergaan. Deelnemers werden toegewezen aan de interventie- of controlegroep op basis van hun eigen voorkeur, waarbij de interventie bestond uit het SHE-programma (4 wekelijkse groepssessies plus telefonische consultaties) en de deelnemers in de controlegroep standaardzorg ontvingen.
Het SHE-programma was aangepast op de lokale cultuur, in dit geval de cultuur van Zuid-Korea, en is gebaseerd op het ‘Permission, Limited Information, Specific Suggestions, Intensive Therapy’ (PLISSIT)-model. Dit model wordt vaak gebruikt voor het beoordelen en aanpakken van seksuele problemen, en is ook gevalideerd voor gebruik bij patiënten met kanker. Volgens het conceptuele raamwerk van het SHE-programma beslaat de seksualiteit van patiënten met borstkanker grofweg 3 dimensies, namelijk:
De uitkomstmaten die onderzocht werden waren het seksueel functioneren, angst, lichaamsbeeld, intimiteit en kennis over seks. Deze uitkomsten werden gemeten aan het begin van de studie, na één week en na vijf weken.
In totaal deden 50 vrouwen mee aan het onderzoek, waarvan 24 werden toegewezen aan de interventiegroep en 26 aan de controlegroep. De gemiddelde leeftijd van de deelnemers was 49,9 jaar in de interventiegroep en 51,8 jaar in de controlegroep. In de interventiegroep werden zowel na 1 week als na 5 weken statistisch significante verbeteringen gezien in angst (resp. p=0,011 en p<0,021), lichaamsbeeld (resp. p=0,045 en p<0,009) en kennis over seks (beide p<0,001) ten opzichte van de controlegroep. De mate van intimiteit en het seksueel functioneren werden niet significant beïnvloedt door de interventie.
Uit dit quasi-experimentele onderzoek is gebleken dat het SHE-programma effectief seksuele angst tegengaat, het lichaamsbeeld verbetert en de kennis over seks doet groeien bij vrouwen die borstkanker hebben overleefd. Hieruit blijkt volgens de auteurs dat op maat gemaakte interventies essentieel zijn voor het verbeteren van het lichaamsbeeld en de intimiteit na kanker. Ze stellen voor om in toekomstig onderzoek te focussen op het verkennen van digitale oplossingen en het betrekken van partners, om de effectiviteit van de interventie zo verder te verbeteren.
Referenties
Top
